Podatek rolny

– co to takiego?

– kto musi go płacić?

– na jakiej podstawie jest naliczany?

– dlaczego płacimy go w 4 ratach i zawsze w tym samym terminie?

 

Na te pytania często sama zadawałam sobie pytanie. Jednak dzięki prowadzonemu przez moich rodziców gospodarstwu oraz społecznej działalności mojego Taty, szybko poznałam tajniki podatku rolnego, gdyż przez okres 8 lat wspierałam Tatę – Sołtysa w poborze podatku rolnego.

 

1. Podatek rolny – definicja 

Podatek rolny naliczany jest na podstawie ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (tj. Dz.U. z 2020 r. poz. 333). Opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Podatkiem rolnym opodatkowane są wszystkie użytki rolne oraz grunty zadrzewione i zakrzewione („Lz”) na użytkach rolnych, bez względu na ich powierzchnię, miejsce położenia czy też dochodowość. Wszystkie użytki rolne, bez względu na to, czy stanowią gospodarstwo rolne w rozumieniu ustawy o podatku rolnym, czy też nie wchodzą w skład gospodarstwa nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Tak więc grunt sklasyfikowany w ewidencji gruntów jako np. „R” (grunt orny), położony w środku miasta, o powierzchni 2000 m², nie podlega podatkowi od nieruchomości, chyba że jest zajęty na prowadzenie działalności gospodarczej.

Zatem od każdego użytku rolnego, należy opłacać podatek rolny. Każdy użytek rolny, bez względu na jego powierzchnię, podlega podatkowi rolnemu, a nie podlega podatkowi od nieruchomości. O tym, czy jest to użytek rolny, decydują zapisy w ewidencji gruntów i budynków. Dane wynikające z ewidencji stanowią podstawę opodatkowania gruntów.

 

2. Kto jest płatnikiem podatku rolnego

Podatnikiem (płatnikiem) podatku rolnego, czyli osobą zobowiązaną do uiszczenia tegoż podatku jest osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, w tym np. spółka, stowarzyszenie, będąca:

1) właścicielem gruntów,

2) posiadaczem samoistnym gruntów (posiadaczem samoistnym jest ten, kto gruntem faktycznie włada jak właściciel. Typowym posiadaczem samoistnym gruntów gospodarstwa rolnego jest jego nabywca na podstawie pisemnej umowy, bez zachowania formy aktu notarialnego, co swego czasu było bardzo popularnym rozwiązaniem w polskim obrocie prawnym, a aktualnie jest podstawą do starania się o zasiedzenie nieruchomości).

3) użytkownikiem wieczystym gruntów;

4) posiadaczem gruntów, stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli posiadanie wynika np. z umowy dzierżawy zawartej np. z gminą czy Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa;

5) dzierżawcą, jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały w całości lub w części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub przepisów dotyczących uzyskiwania rent strukturalnych, podatnikiem podatku rolnego jest dzierżawca;

6) spółdzielnią produkcyjną, jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały wniesione do spółdzielni produkcyjnej jako wkład gruntowy.

Warto pamiętać, iż wszyscy współwłaściciele gruntu są zobowiązani uczestniczyć w obowiązku opłacania podatku rolnego, w wysokości swojego udziału.

 

3. Hektar fizyczny a hektar przeliczeniowy

Podstawę opodatkowania dla gruntów gospodarstw rolnych stanowi liczba hektarów przeliczeniowych, a dla gruntów rolnych niespełniających normy obszarowej gospodarstwa rolnego – liczba hektarów fizycznych wynikająca z ewidencji gruntów i budynków.

Hektar fizyczny – 1 hektar to jednostka miary powierzchni równa 10.000 metrów kwadratowych. Hektar fizyczny to rzeczywista powierzchnia gruntu mierzona w hektarach. 1 hektar to powierzchnia  kwadratu o bokach równych 100 m.

Hektar przeliczeniowy został wprowadzony jako podstawa wymiaru podatku rolnego w celu uwzględnienia różnic w dochodowości rolnej poszczególnych gospodarstw i służy odzwierciedleniu potencjalnych możliwości osiągania dochodów z gruntów rolnych na danym terenie. Wobec tego odzwierciedla możliwości dochodowe gospodarstwa rolnego, a nie wartość majątku w postaci gruntów gospodarstwa rolnego. Hektar przeliczeniowy to jednostka umowna, ustalona w celu obliczania podstawy podatku od gruntów rolnych. 1 hektar przeliczeniowy jest równy 1 hektarowi gruntów klasy bonitacyjnej, którą w danym okręgu podatkowym obrano za podstawę do przeliczania powierzchni gruntów innych klas.

Na mocy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym w Polsce wprowadzono podział na cztery okręgi podatkowe, do których poszczególne gminy przyporządkowano biorąc pod uwagę ich uwarunkowania klimatyczne i ekonomiczne. To, która klasa gruntów zostanie przyjęta za podstawę hektara przeliczeniowego, zależy więc:

– od klas użytków w obrębie danego gospodarstwa,

– od przynależności tego gospodarstwa do okręgu podatkowego.

W Polsce mamy 4 okręgi podatkowe, do których zalicza się gminy oraz miasta w zależności od warunków ekonomicznych i produkcyjno-klimatycznych.

Powiat namysłowski zaliczany jest do I okręgu podatkowego.

Rodzaje użytków rolnych:	Grunty orne				Łąki i pastwiska
Okręgi podatkowe	I	II	III	IV	I	II	III	IV
Klasy użytków rolnych	Przeliczniki
I	1,95	1,80	1,65	1,45	1,75	1,60	1,45	1,35
II	1,80	1,65	1,50	1,35	1,45	1,35	1,25	1,10
IIIa	1,65	1,50	1,40	1,25
III					1,25	1,15	1,05	0,95
IIIb	1,35	1,25	1,15	1,00
IVa	1,10	1,00	0,90	0,80
IV					0,75	0,70	0,60	0,55
IVb	0,80	0,75	0,65	0,60
V	0,35	0,30	0,25	0,20	0,20	0,20	0,15	0,15
VI	0,20	0,15	0,10	0,05	0,15	0,15	0,10	0,05

Przykład!

4 ha fizyczne gruntów ornych klasy IIIa w okręgu podatkowym nr I to 6,6 ha przeliczeniowego (tzn. 4 ha * 1,65).

 

4. Wysokość podatku rolnego, data powstania obowiązku jego zapłaty oraz terminy płatności

Podatek rolny za rok podatkowy wynosi:

1) od 1 ha przeliczeniowego gruntów gospodarstw rolnych – równowartość pieniężną 2,5 q żyta,

2) od 1 ha gruntów pozostałych – równowartość pieniężną 5 q żyta

– obliczone według średniej ceny skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy.

Średnią cenę skupu żyta ustala się na podstawie komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w terminie do dnia 20 października roku poprzedzającego rok podatkowy.

W 2023 r. obowiązuje stawka 74,05 zł za 1 q żyta.

Natomiast zgodnie z komunikatem opublikowanym przez Główny Urząd Statystyczny w dniu 19 października 2023 r., podstawą dla wyliczenia podatku rolnego w 2024 roku jest średnia cena 89,63 zł za 1 dt.

q – kwintal (inaczej dt- decytona), czyli 100 kg

 

5. Od kiedy mamy obowiązek płacić podatek rolny?

Obowiązek podatkowy, czyli obowiązek płacenia podatku, powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku.

Przykład!

Jeżeli zawrzemy umowę sprzedaży lub dzierżawy gruntu rolnego w dniu 15 października, to obowiązek podatkowy powstanie od dnia 1 listopada.

Natomiast obowiązek podatkowy wygasa ostatniego dnia miesiąca, w którym przestały istnieć okoliczności uzasadniające ten obowiązek.

Przykład!

Sprzedaliśmy grunt rolny w dniu 5 marca, to od 1 kwietnia nie płacimy podatku rolnego, chyba że mamy jeszcze inne grunty rolne, wówczas od 1 kwietnia będziemy płacić mniejszy podatek, tzn. pomniejszony o należność dotyczącą sprzedanej działki.

Warto zapamiętać!

Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał ten obowiązek, np. jeżeli sprzedaliśmy grunt rolny w marcu, to zapłacimy podatek tylko za 3 miesiące, tj. styczeń, luty, marzec, a jeżeli sprzedaliśmy grunt w listopadzie, to nie zapłacimy podatku tylko za grudzień.

Pamiętaj!

Jeżeli zawarłeś umowę sprzedaży, dzierżawy bądź na innej podstawie stałeś się obowiązany do płacenia podatku rolnego w terminie 14 dni zgłoś ten fakt do urzędu gminy właściwego dla miejsca położenia nieruchomości.

 

6. Do kogo płacimy podatek rolny i w jakim terminie?

Organem podatkowym właściwym w sprawach podatku rolnego jest wójt (burmistrz, prezydent miasta), właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości, której płatność dotyczy. W związku z tym podatek rolny płacimy na rachunek bankowy Gminy, na terenie której położone są nasze grunty rolne. Jeśli grunty rolne mamy w kilku gminach, to podatek będziemy płacić do każdej z tych gmin osobno, w odpowiedniej wysokości ustalonej w decyzji wydanej przez Wójta, Burmistrza bądź Prezydenta Miasta.

Podatek płaci się w 4 ratach:

I – w terminie do dnia 15 marca,

II – w terminie do dnia 15 maja,

III – w terminie do dnia 15 września,

IV – w terminie do dnia 15 listopada.

Wysokość rat ustalana jest w decyzji.