W ubiegłym roku przez zasady przyznawania płatności bezpośrednich przeszedł ,,huragan’’ zmian – tak przynajmniej mówią Rolnicy. Wprowadzone tzw. ,,Ekoschematy’’ doprowadziły do tego, że na Rolników nałożono nowe obowiązki. Jednym z takich – w mojej ocenie – starym, ale w nowej odświeżonej wersji, jest obowiązek prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych. Dlaczego piszę, że jest to stary obowiązek w nowym wydaniu, bo do 2023 r. Rolnicy wdrażający program rolnośrodowiskowy na terenie swojego gospodarstwa zobowiązani byli już od 2004 r. do prowadzenia rejestru działalności rolnośrodowiskowej, czyli rejestru zabiegów agrotechnicznych dotyczących działalności rolnośrodowiskowej. Ponadto na pozostałych Rolnikach spoczywał obowiązek prowadzenia np. rejestru oprysków, co weryfikowały Inspektoraty Ochrony Środowiska. Zatem nawet jeśli Rolnik nie wnioskował o dopłaty do działalności rolnośrodowiskowej, to miał obowiązek prowadzić notatki z wykonywanych zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin, na wypadek kontroli Inspektora Ochrony Środowiska.

Od 2023 r. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, nakłada na Rolników obowiązek prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych, jeżeli Rolnik wnioskuje o przyznanie płatności w ramach tzw. ekoschematów.

Czym jest rejestr zabiegów agrotechnicznych?

Czy zawsze należy prowadzić rejestr zabiegów agrotechnicznych?

Gdzie znaleźć właściwy formularz?

Czy można taki rejestr prowadzić np. w zeszycie bądź Excelu?

Jak wypełnić taki rejestr?

Jakie informacje należy tam zamieścić?

 

Rejestr zabiegów agrotechnicznych

Podstawą prawną wprowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych jest Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 marca 2023 r. w sprawie szczegółowych warunków i szczegółowego trybu przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska w ramach Planu Strategicznego do Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. z 2023, poz. 493).

Powyższe Rozporządzenie zostało wydane na podstawie  art. 70 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz.U. z 2023 poz. 412). W § 1 Rozporządzenie określono zakres regulacji, wskazując, że określa ono:

1) szczegółowe warunki i szczegółowy tryb przyznawania i wypłaty płatności w ramach schematów na rzecz klimatu i środowiska, obejmujące płatności do:

1. a) obszarów z roślinami miododajnymi,
2. b) rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi,
3. c) integrowanej produkcji roślin,
4. d) biologicznej ochrony upraw,
5. e) retencjonowania wody na trwałych użytkach zielonych

– zwane dalej ,,płatnościami w ramach ekoschematów”;

2) szczegółowe wymagania, jakie powinny spełniać wnioski o przyznanie płatności w ramach ekoschematów, zwane dalej ,,wnioskami o przyznanie płatności”;

3) szczegółowe warunki i szczegółowy tryb przyznawania płatności w ramach ekoschematów następcy prawnemu rolnika lub przejmującemu gospodarstwo;

4) wysokość kar i sposób ich obliczania, z wyjątkiem kar administracyjnych;

5) listę roślin miododajnych, do uprawy których mogą zostać przyznane płatności do obszarów z roślinami miododajnymi;

6) praktyki służące zwiększeniu sekwestracji węgla w glebie i poprawie zarządzania składnikami odżywczymi, których realizacja jest warunkiem przyznania płatności do rolnictwa węglowego i zarządzania składnikami odżywczymi, oraz liczbę punktów przyznawanych za realizację tych praktyk, a także minimalną liczbę punktów, która uprawnia do uzyskania tej płatności.

Rejestr zabiegów agrotechnicznych stanowi uporządkowany spis wykonywanych przez Rolnika na danej działce ewidencyjnej czynności agrotechnicznych, obejmujący dany rok. Zważywszy, że rok agrotechniczny w praktyce obejmuje okres od sierpnia/września jednego roku do sierpnia/września roku następnego, a rok wnioskowania o płatności w ARiMR to rok kalendarzowy, czyli okres od stycznia do grudnia, bardzo często rejestr będzie obejmował np. dwa lata, a będzie dotyczył jednej uprawy. Przyjmijmy dla przykładu rejestr dla uprawy pszenicy ozimej. Uprawa oraz wysiew będą miały miejsce na jesień roku 2023 r., a zabiegi takie jak stosowanie nawozów oraz środków ochrony roślin, zbiór, sprzątanie słomy pożniwnej będą już w roku 2024 r. Zatem z praktycznego punktu widzenia zaleca się, aby prowadzić rejestr dla całej uprawy, a nie dzielić tych rejestrów na lata kalendarzowe.

Wypełnianie rejestru w ramach danego roku (zalecam danej uprawy) należy rozpocząć w dniu wykonania pierwszego zabiegu wynikającego z realizacji konkretnego – zawnioskowanego do płatności – działania/interwencji/ekoschematu/pakietu/wariantu – jak zwał, tak zwał. Wpisów w rejestrze należy dokonywać w miarę na bieżąco, albo prowadzić sobie zeszyt, a w wolnym czasie przenosić zapiski na właściwe tabelki. Ważne, aby zapisy w rejestrze były uporządkowane chronologicznie!

Zaleca się prowadzenie zapisów dla danej działki ewidencyjnej, tak aby dana karta dotyczyła jednej działki. Ale w mojej ocenie można te zapisy prowadzić np. uprawami. Często zdarza się, że Rolnicy mają po kilka działek ewidencyjnych sąsiadujących ze sobą i w ramach tego sąsiedztwa, działki tworzą jeden kompleks, na którym uprawiana jest jedna roślina. Zatem po co mnożyć papierologię , jak można wpisać wszystkie działki, określić powierzchnię całkowitą i np. zamiast 5 kartek, przygotować jedną obejmującą te 5 działek, które razem tworzą jedną uprawę.

Należy pamiętać, że zapisy, które zamieszczamy w rejestrze zabiegów agrotechnicznych muszą odzwierciedlać stan faktyczny na danej działce rolnej. Nie może być tak, że w rejestrze na danej działce jest pszenica ozima, a w rzeczywistości jest tam rzepak ozimy, albo w rejestrze wpisujemy, że na działce stosowaliśmy Ekoschemat ,,Uproszczony system uprawy’’, a w rzeczywistości stosowaliśmy orkę płużną.

Dla jakich działań/interwencji/ekoschematów należy obowiązkowo prowadzić rejestr zabiegów agrotechnicznych.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami rejestr zabiegów agrotechnicznych jest obowiązany prowadzić Rolnik, który:

• Realizuje zobowiązanie działalność ekologiczną,
• Realizuje zobowiązanie rolno-środowiskowo-klimatyczne
• Realizuje Ekoschemat – Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia w wariancie podstawowym,
• Realizuje Ekoschemat – Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia w wariancie z wapnowaniem,
• Realizuje Ekoschemat – Wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji
• Realizuje Ekoschemat – Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo,
• Realizuje Ekoschemat – Uproszczony system uprawy,
• Realizuje Ekoschemat – Wymieszanie słomy z glebą,
• Realizuje Ekoschemat – Biologiczna ochrona upraw.

Jeżeli Rolnik realizuje łącznie w swoim gospodarstwie:

• Działalność ekologiczną,
• Działalność rolnośrodowiskową, oraz
• Ekoschematy wymagające prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych,

przyjmuje się, że wszystkie te rejestry mogą być prowadzone łącznie na jednym formularzu.

 

Ważne!

Jeśli Rolnik lub Zarządca spełnia warunek minimalnej powierzchni łącznie z co najmniej jednym innym Rolnikiem lub Zarządcą rejestr jest prowadzony przez każdego z Rolników lub Zarządców we własnym zakresie.

W przypadku stosowania nawozów i środków ochrony roślin rejestr prowadzi się w odniesieniu do stosowania wszystkich działek rolnych w obrębie gospodarstwa!

 

Jak prowadzić rejestr? Czy jest jakiś gotowy formularz?

W 2023 r. w ww. Rozporządzeniu wyraźnie wskazano, że w przypadku płatności, których przyznanie uzależnione jest m.in. od prowadzenia rejestru zabiegów agrotechnicznych, obowiązkiem Rolnika jest prowadzenie rejestru zabiegów agrotechnicznych na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, zawierającego co najmniej: nr działki ewidencyjnej, wielkość powierzchni, datę wykonania zabiegu, rodzaj uprawy, rodzaj wykonanego zabiegu, nazwę nawozu i zastosowaną ilości nawozu. ARiMR udostępniła na swojej stronie internetowej formularz takiego rejestru, który jest do pobrania tutaj.

Zatem jeśli chodzi o płatności w ramach roku 2023 r., to zabiegi agrotechniczne muszą zostać spisane na ww. formularzu.

W 2024 r. w wyniku protestów i sprzeciwów Rolników, w treści ww. Rozporządzenia wprowadzono zmiany, a mianowicie dodano zapis:  lub posiada dokumenty w postaci papierowej lub elektronicznej zawierające informacje określone w pkt 1.

Obecnie obowiązkiem Rolnika jest więc prowadzenie rejestru zabiegów agrotechnicznych na formularzu opracowanym przez Agencję i udostępnionym na jej stronie internetowej, który zawiera numer działki ewidencyjnej, oznaczenie działki rolnej, powierzchnię i rodzaj uprawy, datę i rodzaj wykonanych zabiegów agrotechnicznych, nazwę nawozu i zastosowaną ilość nawozu oraz inne informacje niezbędne do potwierdzenia wykonania czynności lub posiadanie dokumentów w postaci papierowej lub elektronicznej zawierających te informacje.

Tym samym ARiMR dopuszcza możliwość prowadzenia np. luźnych notatek, zapisów w programie Excel, prowadzenia zeszytów z zabiegami agrotechnicznymi, jednakże wszelkie te dokumenty, zapiski, notatki muszą zawierać:

– numer działki ewidencyjnej,

– oznaczenie działki rolnej,

– powierzchnię i rodzaj uprawy,

– datę i rodzaj wykonanych zabiegów agrotechnicznych,

– nazwę nawozu i zastosowaną ilość nawozu oraz

-inne informacje niezbędne do potwierdzenia wykonania czynności

 

Przyjrzyjmy się zatem formularzowi udostępnionemu przez ARiMR

Strona tytułowa, która zawiera: podstawowe informacje o rolniku/zarządcy i realizowanych przez niego zobowiązaniach, czyli:

Informacja: Rolnik/ zarządca – w tej rubryce należy wpisać nazwisko i imię osoby, która ubiega się o przyznanie płatności, a w przypadku osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej  – pełną nazwę (niebieski numer 1)

Informacja: Numer identyfikacyjny – w tym miejscu należy wpisać 9-cyfrowy numer identyfikacyjny nadany na podstawie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (niebieski numer 2)

Informacja: Kod pakietu/interwencji/wariantu/praktyki –  w tym miejscu należy podać kody pakietów/ wariantów/ interwencji/ ekoschematu realizowanych w gospodarstwie wpisać kod pakietu/wariantu/ interwencji realizowane w gospodarstwie, ale dla ekoschematów należy pozostawić te pola puste (niebieski numer 3)

Informacja: Działanie/ interwencja/ praktyka – tutaj należy wpisać działanie/ interwencję odpowiednią dla oznaczenia wpisanego w kolumnie „Kod pakietu/interwencji/wariantu/praktyki” (niebieski numer 4)

 

 

• PRSK1420 – ten kod należy wpisać dla Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020 (niebieski numer 4a),
• ZRSK2327 – ten kod należy wpisać dla Płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych WPR PS (niebieski numer 4c),
• RE1420 – ten kod należy wpisać dla Rolnictwa ekologicznego WPR PS na lata 2014-2020 (niebieski numer 4b),
• RE2327 – ten kod należy wpisać dla Rolnictwa ekologicznego WPR PS na lata 2023-2027 (niebieski numer 4d),
• E_OPN – ten kod należy wpisać dla Ekoschematu praktyka: Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia: wariant podstawowy lub wariant
  z wapnowaniem wpisać (niebieski numer 4 i),
• E_OBR – ten kod należy wpisać dla Ekoschematu praktyka: Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji (niebieski numer 4e),
• E_PN – ten kod należy wpisać dla Ekoschematu praktyka: Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo wpisać (nie zaznaczony na zdjęciu przykładowym),
• E_USU – ten kod należy wpisać dla Ekoschematu praktyka: Uproszczone systemy uprawy (niebieski numer 4f),
• E_WSG – ten kod należy wpisać dla Ekochematu praktyka: Wymieszanie słomy z glebą (niebieski numer 4h),
• E_BOU – ten kod należy wpisać dla Ekochematu praktyka: Biologiczna ochrona upraw (niebieski numer 4g).

Poniżej ww. informacji na stronie tytułowej znajduje się miejsce na informacje wpisywane podczas kontroli przeprowadzanej przez pracowników ARiMR, tj. znajduje się tam miejsce na wpisanie:

1. daty kontroli,
2. imienia i nazwiska osoby kontrolę przeprowadzającej (tj. inspektora terenowego),
3. podpisu inspektora terenowego,
4. imienia i nazwiska osoby obecnej przy kontroli, np. rolnika, jego domownika,
5. podpisu osoby obecnej przy kontroli.

 

Wykaz działań agrotechnicznych

Kolumna 1 – należy wpisać literowe oznaczenie gruntu (działki rolnej/uprawy) – oznaczenie nadane we wniosku o przyznanie płatności bezpośrednich dla tej uprawy, w roku, którego rejestr dotyczy, np. AG
Kolumna 2 – należy wpisać numer działki ewidencyjnej, na której położona jest dana działka (rolna)/uprawa lub jej część, np. 233/1,
Kolumna 3 – należy wpisać datę wykonania czynności/zabiegu w formacie dd/mm/rrrr. W przypadku, gdy trwa ona kilka dni wpisuje odpowiednio datę rozpoczęcia i datę zakończenia, np. 15.10.2023 r. lub 15.10.2023 r. – 20.10.2023 r.,
Kolumna 4 – należy wpisać powierzchnię działki (rolnej)/uprawy oraz w przypadku realizacji działania agrotechnicznego na jej części, dodatkowo, wskazać powierzchnię na jakiej ją zrealizowano w hektarach, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku, np. 2,56 ha,
Kolumna 5 – należy wpisać rodzaj użytkowania oraz uprawę w plonie głównym i w poplonie (np. łąka, pastwisko, pszenica jara, mieszanka wieloletnia traw, kukurydza/żyto ozime),
Kolumna 6 – należy wpisać rodzaj wykonanej czynności np.:
▪ siew/gatunek rośliny (gatunki roślin),
▪ wszystkie zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne,
▪ zbiór roślin,
▪ uzupełnienie obsady drzew/krzewów,
▪ koszenie,
▪ usunięcie i złożenie w stogi ściętej biomasy,
▪ selektywne i miejscowe niszczenie uciążliwych chwastów z zastosowaniem odpowiedniego sprzętu np. mazaczy herbicydowych,
▪ cięcia formujące i sanitarne,
▪ cięcia prześwietlające,
▪ usuwanie odrostów i samosiewów,
▪ bielenie pni,
▪ zabezpieczanie pni młodych drzew przed ogryzaniem przez zwierzęta,
▪ siew roślin poplonowych – rośliny jare, lub jako wsiewki poplonowej/międzyplonu ozimego w rosnące rośliny ozime lub razem z siewem roślin jarych,
▪ sprzątnięcie słomy po żniwach,
▪ przyoranie biomasy wsiewki poplonowej/międzyplonu ozimego, z wyjątkiem uprawy gleby w systemie bezorkowym,
▪ przyoranie słomy/obornika,
▪ zastosowanie nawożenia (należy pamiętać o przestrzeganiu dawek podanych w Planie nawożenia oraz dopuszczalnych dawkach na OSN),
▪ zastosowanie środków ochrony roślin,
▪ zabiegi ochrony integrowanej,
▪ wymieszanie obornika na gruntach ornych w terminie 12 godzin od jego aplikacji,
▪ stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo,
▪ wymieszanie słomy z glebą,
▪ inne.
Kolumna 7 – należy wpisać: w przypadku stosowania środków ochrony roślin – nazwę zastosowanego środka ochrony roślin, a w przypadku nawożenia – nazwę zastosowanego nawozu. Zaleca się wpisywanie nazwy z etykiety lub opakowania środka ochrony roślin/ nawozu, np. LOSOVADOS, POLIFOSKA 6,
Kolumna 8 – należy wpisać ilość środka ochrony roślin lub nawozu zastosowaną na działce (rolnej) z uwzględnieniem jednostki (kg, t, litry lub m3) lub zastosowaną ilość na ha, np. 0,3 l/ha, 200 kg/ha,
Kolumna 9 – należy wpisać kod pakietu/wariantu/ interwencji/ praktyki realizowanych na działce (rolnej) oraz oznaczenie działania/ interwencji (wpisać działanie/ interwencję odpowiednią dla oznaczenia wpisanego
w kolumnie „Pakiety/warianty/ interwencje realizowane”, tj.:

• PRSK1420 – kod dla Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020,
• ZRSK2327 – ten kod należy wpisać dla Płatności rolno-środowiskowo-klimatycznych WPR PS,
• RE1420 – kod dla Rolnictwa ekologicznego WPR PS na lata 2014-2020,
• RE2327 – kod dla Rolnictwa ekologicznego WPR PS na lata 2023-2027,
• E_OPN – kod dla Ekoschematu praktyka: Opracowanie i przestrzeganie planu nawożenia: wariant podstawowy lub wariant z wapnowaniem,
• E_OBR – kod dla Ekoschematu praktyka: Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji,
• E_PN – kod dla Ekoschematu praktyka: Stosowanie płynnych nawozów naturalnych innymi metodami niż rozbryzgowo,
• E_USU – kod dla Ekoschematu praktyka: Uproszczone systemy uprawy,
• E_WSG – kod dla Ekochematu praktyka: Wymieszanie słomy z glebą,
• E_BOU – kod dla Ekochematu praktyka: Biologiczna ochrona upraw.

Kolumna 10 – należy wpisać wszystkie informacje dotyczące danej czynności, które nie mogły zostać wykazane w innych kolumnach, m.in.:

• powierzchnię wykonywanej czynności w przypadku, gdy nie została wykonana na całej powierzchni działki rolnej (np. w przypadku koszenia/nieskoszenia, zbioru biomasy, stosowania środków ochrony roślin, nawożenia),
• położenie tej części działki,
• typ użytkowania działki rolnej zadeklarowanej jako TUZ lub obszar przyrodniczy/ działka przyrodnicza (kośny, kośno-pastwiskowy, pastwiskowy),
• udział procentowy/ilość nasion w kg rośliny dominującej w mieszance wysianej w międzyplonie,
• gatunek jakim uzupełniono obsadę drzew/krzewów,
• wskazanie sposobu realizacji integrowanej ochrony roślin (podanie co najmniej przyczyny wykonania zabiegu środkiem ochrony roślin),
• w przypadku praktyki Wymieszanie obornika na gruntach ornych w ciągu 12 godzin od aplikacji E_OBR, należy wpisać godzinę rozpoczęcia i zakończenia realizacji zabiegu,
• liczbę drzewek/sadzonek dosadzonych w ramach danego zabiegu (w przypadku uzupełniania nasadzeń w ramach danej działki rolnej deklarowanej jako sad lub plantacja wieloletnia),
• datę założenia sadu/plantacji wieloletniej.

 

Czy zasadne są te wymagania ARiMR? Oceńcie sami!

Rejestr zabiegów agrotechnicznych, to spory ,,pochłaniacz czasu”, ale także źródło bardzo cennej, uporządkowanej wiedzy o swoim gospodarstwie oraz uprawach.